Từ bài thơ "Nguyên tiêu"
Bạn đánh giá: 0 / 5
- Chi tiết
- Được đăng: 05 Tháng 12 2013
- Viết bởi Admin
- Lượt xem: 5481
Nguyên tiêu Mậu Tý 1948, Bác Hồ có bài thơ nổi tiếng ''Nguyên tiêu''
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên
Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Đồng chí Xuân Thủy (nghe nói rằng, Bác bảo: Trong bài thơ này có tên chú, vậy chú hãy dịch). Xuân Thủy đã chuyển lục bát như sau:
Nguyên tiêu (Rằm tháng Giêng)
Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
Bài thơ chuyển lục bát khá nhuần nhụy và sát ý, chỉ tiếc rằng ''yên ba thâm xứ'' mà chỉ là ''giữa dòng'' thì chưa lột tả được sự mông lung, sâu thẳm nơi sông nước mà nguyên tác nêu ra; thêm nữa câu 4 cũng có phần chưa cho thấy sự trữ tình và lồng lộng của tứ thơ. Sinh thời, Bác Hồ khen - tôi không còn nhớ là ai - dịch câu 4 rằng: ''Nửa đêm về với con thuyền đầy trăng'' là hay.
Năm nay trong khi lướt qua các trang báo xuân, tôi chợt nghĩ đến bài Nguyên tiêu của Bác Hồ. Trăng đã nhiều lần vào trong thơ Người giữa khi việc nước bộn bề. Một sự ung dung, bình thản, tự tin vào thắng lợi cuối cùng. Bác Hồ của ta còn: ''Việc quân việc nước đã bàn. Xách bướng giắt trẻ ra vườn tưới rau”. Tôi chỉ dám nói: Tuyệt vời một con người.
Từ bài Nguyên tiêu năm ấy sau khi ta chiến thắng lẫy lừng ở Việt Bắc, thu đông 1947, tôi đọc trên Tạp chí Sách và đời sống số Xuân năm nay bài: ''Ngày tết, kính biếu gia đình Luật sư Lôdơbai cành đào Việt Nam'' do nhà nhiếp ảnh Nguyễn Kim Côn kể và được ghi lại bởi nhà báo Dương Tuấn Hoa. Tôi kết hai chuyện này với nhau vì cả hai đều diễn ra trong mùa xuân Mậu Tý, cách nhau 1 giáp, và cả hai đều có con người trung tâm: Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chúng ta đều biết, Luật sư Lôdơbai đã cứu được Bác Hồ ta khi đó có tên là Tống Văn Sơ khỏi tù ngục đế quốc Anh ở Hương Cảng năm 1933. Không những vậy, việc này còn làm thất bại âm mưu của thực dân Pháp định giăng bẫy bắt Người. Theo lời mời của Bác, ông bà luật sư cùng cô con gái Patricia sang thăm nước ta giáp tết năm 1960. Trong ngôi nhà sàn tại Chủ tịch phủ, Bác Hồ đã tiếp thân tình luật sư và tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối vơi ông. Phần mình, luật sư không nhận mình là ân nhân mà chỉ nói ông đã ''hành động theo lẽ phải, theo phẩm chất của một luật sư chân chính''. Ông từng nói: ''Không phải tôi đã cứu Chủ tịch Hồ Chí Minh mà là Chủ nghĩa nhân đạo của Người đã cứu Người, vì Chủ nghĩa nhân đạo của Người nên các bạn tôi ở Hạ Môn, Hồng Kông và trên cả nước Anh cũng nhiệt tình giúp tôi giải thoát cho Người''.
Người kể chuyện hiểu rằng, ngoài sự tế nhị, lịch thiệp của luật sư, ông còn muốn nói lên một điều sâu xa hơn, có thể hiểu như một thứ ánh sáng toát ra từ phẩm chất Bác Hồ khiến cho con người có lương tri như vị luật sư khả kính quyết định hết lòng giúp Người. Thứ ánh sáng đó sau này được nhà thơ Tố Hữu diễn tả thần tình: ''Ta bên Người / Người tỏa sáng trong ta...''
... Gia đình luật sư được bố trí thăm Vịnh Hạ Long, thăm Hòn Đá chọi, thăm hang Bồ Nâu và trên đường về Hà Nội, không khí xuân đã tràn ngập với đào thắm, với mai và sự hân hoan của người dân. Khi đoàn xe xuống phà Bính đông người, một ông già bên Thủy Nguyên hỏi nhà báo: ''Tây ở đâu mà sang ăn tết ta ?''. Và khi được biết, đây không phải là ''tây thường đâu'' mà chính là gia đình vị luật sư Lôdơbai sang thăm Bác Hồ... Ông già Thủy Nguyên liền hướng đến vị luật sư, xin được hỏi lại sự tích và biết chuyện, ông liền dúi cành đào thắm vào tay luật sư và nói: ''Tôi ở bên Thủy Nguyên đem cành đào này đến phố Cát Dài cho cháu ngoại, rồi tôi ra phố Cầu Đất viết câu đối tết... Không ngờ, thật không ngờ, trời đất lại cho tôi được gặp vị đại ân nhân của đất nước trên chuyến phà này. Thưa cụ Luật sư Lôdơbai, nếu không có cụ cứu được Bác Hồ thì chúng tôi đâu đã được độc lập, được đón xuân vui vẻ như hôm nay... Thật là hữu duyên thiên lý năng tương ngộ, chữ ÂN của cụ nặng như núi, cụơi! Muôn đời cháu con chúng tôi cũng không trả nổi. Với tấm lòng thành của một người dân Cụ Hồ, tôi xin kính biếu cụ cành đào này và xin cụ hãy nhận ở tôi ba lễ''. Miệng nói, tay dúi cành đào tặng cụ luật sư, ông đồ Thủy Nguyên vội quỳ thụp xuống sàn phà vái luôn ba vái.
Qua phút xúc động, cụ luật sư nâng ông đồ lên rồi nói: ''Cảm ơn cụ! Cảm ơn cụ! Tôi không phải là ân nhân, càng không phải là đại ân nhân đâu. Tôi là người luật sư vô cùng kính trọng Tống Văn Sơ, đã cùng đồng nghiệp và người thân của mình làm đúng bổn phận của mình. Một người như Tống Văn Sơ thật đáng kính trọng và mến phục. Sự hấp dẫn ở đạo đức và trí tuệ của Tống Văn Sơ càng khích lệ mọi người làm điều tốt, phải không cụ?... Tôi xin nhận cành đào này và cành đào này sẽ thắm mãi trong lòng tôi. Bây giờ, tôi lại nhờ cụ giúp tôi một việc: Cụ hãy chuyển cành đào này cho cháu ngoại cụ và hãy nói với cháu rằng: Đây là cành đào của luật sư người Anh tên là Lôdơbai gửi tặng cháu để đón Xuân. Chúc cháu luôn học giỏi và xứng đáng là cháu ngoan của Chủ tịch Hồ Chí Minh!''.
Biết nói gì? Tôi đã xúc động suốt mấy ngày tết vì câu chuyện ấm lòng trên và có lần ứa nước mắt. Nhân dân ta thông qua lời ông đồ Thủy Nguyên năm nào tỏ lòng tri ân với tấm lòng trượng nghĩa của vị luật sư khả kính và ông đồ đã bày tỏ lòng biết ơn giản dị và chân thành nhất. Bác Hồ ta và những người năm ấy đã khuất song ''ôn cố nhi tri tân'' thì lại là chuyện của muôn đời! Nhất là khi toàn Đảng, toàn dân đang phát động việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh khởi đầu từ xuân này.
Theo Báo Long An
.png)
